Басты бет - Мұрағат - Механика және технологиялар - Жаңа номер - Механика және технологиялар - Механика және технологиялар 2024-1
https://doi.org/10.55956/TXFX9931
Abstract. The main provisions of the model of longitudinal vibrations of rods are presented, taking into ac-count certain phenomena. To construct a model of longitudinal vibrations of rods from the system, the method of successive approximation was used. Models are based on three components: the basic law or principle of dynamics, a hypothesis or basic statement, and a construction algorithm method.
Keywords: model, rod, longitudinal vibrations, geometric parameters, Newton's law, stress, material density.
Myasnikov A.A. On models of longitudinal vibrations of inhomogeneous rods // Mechanics and Technology / Scientific journal. – 2024. – No.1(83). – P.292-300. https://doi.org/10.55956/TXFX9931
https://doi.org/10.55956/XZQS1818
Аңдатпа. Жұмыста релаксацияланатын жер қабатындағы дөңгелеу үйкелісін ескерген жағдайда түзетілетін беттермен шектелген дірілтірегіне орнатылған шоғырланған жүктемелері бар серпімді сырықтың параметрлік тербелісі зерттеледі. Жүйенің қозғалыс теңдеуі алынған. Жүйенің тербелмелі процесінің стационар режимі зерттелген және орнықтылық критериі анықталған. Негізгі элементтері жоғары ретті айналу беттерімен шектелген теңселмелі тірек болып табылатын кинематикалық дірілді оқшаулау қондырғысына орнатылған шоғырланған жүктемелері бар серпімді сырықтардың негізгі динамикалық қасиеттері нақтыланды. Олар кинематикалық тіректердің тиісті өлшемдерін және шоғырланған жүктемелері бар серпімді сырықтардың динамикалық параметрлерін тағайындау арқылы дірілді оқшаулау жүйесін кез келген жиілікке мақсатты түрде реттеуге, дірілден қорғау жүктемесінің қайта таралуының қауіпті әсерін болдырмауға, резонансты тербелістерден қашуға, кинематикалық оқшаулауы бар серпімді құрылғыға әсер ететін вертикаль қоздырудың әсерін азайтуға немесе жоюға септігін тигізеді.
Тірек сөздер: дірілден қорғау, дірілтірек, меншікті форма, шоғырланған жүктемесі бар серпімді сырық, параметрлік тербеліс.
Бисембаев, К. Теңселмелі тірекке орналастырылған, шоғырланған жүктемесі бар серпімді сырықтың параметрлік тербелісін зерттеу [Мәтін] / К. Бисембаев, С.М. Тезекеев, А. Байчапанова // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №1(83). – Б.281-291. https://doi.org/10.55956/XZQS1818
https://doi.org/10.55956/FSXH4404
Аңдатпа. Жұмыста гироскоптың ауытқуына шарлар арасындағы саңылау мен ротордың ілу элементтері арасындағы мәселелердің әсері қарастырылған. Ротордың кинетикалық моментінің қозғалысының прецессиялық теңдеулері сепараторлар гироскоп роторының бойымен центрленгенде және сепараторлар гироскоптың статоры бойымен орталанады. Гироскоптың шығуының бұрыштық жылдамдығын анықтайтын формула алынып, гистерезис гироскопиялық электр қозғалтқышының алаңдататын сәттері болған кезде шар гироскопының дрейфіне сандық талдау жасалды.
Тірек сөздер: шарлы гироскоп, шарикті мойынтірек, ротордың кинетикалық моменті, үйкеліс күштерінің моменттері, гироскоптың бұрыштық ауытқу жылдамдығы, әрбір шарикті алдын ала үлкен тарту.
Кәріпбаев, С.Ж. Гироскоп роторының шарикті мойынтіректе өстік симметриалы бекітілгендегі динамикасы [Мәтін] / С.Ж. Кәріпбаев, М.А Бимағамбетов, А.К. Молдабеков, Ж.С. Жумадилов // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №1(83). – Б.273-280. https://doi.org/10.55956/FSXH4404
https://doi.org/10.55956/DUFX3652
Аңдатпа. Жұмыста орташа тығыздықтағы газдардың изотермиялық диффузия құбылысы кинетикалық теория тұрғысынан қарастылып, өзара диффузия коэффициенті лазерлік интерферометрия әдісіне негізделген қондырғының көмегімен анықталды. He – Ar жүйесінің диффузия және сығылғыштық коэффициенттерінің концентрацияға тәуелділігі теориялық зерттеліп, эксперимент нәтижесімен сәйкестігі көрсетілді.
Тірек сөздер: диффузия, өзара диффузия коэффициенті, сығылғыштық коэффициенті, концентрация, бинарлық газ қоспасы.
Егембердиева, С.Ш. Газдардың изотермиялық диффузиясын зерттеу [Мәтін] / С.Ш. Егембердиева, Р.Ж. Наметкулова, Б.Ж. Кушкимбаева, Ә. Шымбай // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №1(83). – Б.261-272. https://doi.org/10.55956/DUFX3652
https://doi.org/10.55956/WSCS5088
Аңдатпа. Жылу алмасудың техникадағы да, табиғаттағы да маңызы денелердің физикалық-химиялық қасиеттері негізінде температураға, яғни жылулық күйіне байланысты. Жылулық күй жылу алмасудың шарттарымен анықталады, сол үшін олар заттың агрегаттық күйінің өзгеру үрдістеріне, химиялық реакциялардың өтуіне, денелердің механикалық, электризоляциялық, магниттік және басқа да қасиеттеріне шешуші ықпал етеді. Осы тұрғыдан алғанда, қарастырып отырған мәселе маңызды болып табылады.
Тірек сөздер: жылу таралу, минималдау, конвективтік жылу алмасу.
Айсаев, С.У. Екі өлшемді жылу таралу теңдеуі үшін шектік есептер [Мәтін] / С.У. Айсаев, Л.Д. Диярова // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №1(83). – Б.254-260. https://doi.org/10.55956/WSCS5088
https://doi.org/10.55956/LWYW3773
Аңдатпа. Мақалада әртүрлі мөлшерде қоспалары бар қозғалтқыш майының тұтқырлық және адиабаталық сығылғыштық коэффициенттерінің атмосфералық қысымдағы температураға тәуелділіктері Стокс және акустикалық әдіспен зерттелген. Парафині бар мұнай өнімдері өндіріс орындарында, техникаларда, медицинада жиі қолданылатындықтан, олардың физикалық қасиеттеріне сыртқы параметрлердің әсерін зерттеудің теориялық және практикалық маңызы зор болғандықтан қазіргі таңда өзекті проблемалардың бірі болып табылады. Құрамында 10%, 40% парафині бар қозғалтқыш майы 300-360 К температура аралығында алғаш рет зерттеліп отыр. Эксперименталдық өлшеулер мен теориялық есептеулерден алынған нәтижелер кестелер мен графиктер арқылы өрнектелген. Зерттелген үлгілердің температурасы реттегіштен, айнымалы тоқ көзінен және мыс-константан терможұбымен тұратын жүйенің көмегімен автоматты түрде әрбір 10 К температура сайын өлшеніліп отырылды. Ал, үлгідегі қорғасын шардың жылдамдығы оның жүріп өткен жолына кеткен уақытты электрондық секундомермен өлшеп, есептеу арқылы анықталды. Қоспадағы серпімді толқын жылдамдығын импульстік ультрадыбысты жүйені пайдаланып есептелді.
Тірек сөздер: динамикалық тұтқырлық, кинематикалық тұтқырлық, адиабаталық сығылғыштық коэффициенттері.
Имамбек, О. Құрамында парафині бар қозғалтқыш майының тұтқырлық және адиабаталық сығылғыштық коэффициенттеріне температураның әсерін зерттеу [Мәтін] / О. Имамбек // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №1(83). – Б.246-253. https://doi.org/10.55956/LWYW3773