Home - Archives - Mechanics & Technologies - Жаңа номер - Механика және технологиялар - Механика және технологиялар 2024-2
https://doi.org/10.55956/SCSK2485
Аңдатпа. Күміс нанобөлшектер бетінің көлемге жоғары қатынасына байланысты ерекше қасиеттері олардың әсерінің жоғары тиімділігін анықтайды. Микроағзалардың жасушалық қабығымен сіңірілген күміс иондары оның кейбір функцияларын бұзады, бірақ жасушалардың тіршілік қабілеттілігі сақталады. Күміс иондарының микроағза жасушаларына ықпал ету механизмі келесідей: күміс иондары микроағза жасушасының қабықшасына сіңіп, оның салдарынан жасушасы тіршілік әрекетін жалғастырады, бірақ бактериостатикалық әсер ету сияқты кейбір функциялары бұзылады. Жүргізілген зерттеулер әр түрлі патогендік және патогендік емес ағзалардың күміс иондарына қарсы сезгіштігі біркелкі еместігін көрсетеді. күмістің нанобөлшектерімен модификацияланған тоқыма материалдарынан жасалған бұйымдарды пайдалану адам денесінің терморегуляциясының түрлі әсерлеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді, ағзаның оттегі-тасымалдау жүйесі жұмысының тиімділігін арттырады, су-май балансын сақтайды, иммундық жүйенің жұмысын, зат алмасу және жасушалардың регенерациясын жақсартады. Күмістің нанобөлшектерімен модификацияланған тоқыма материалдары жұқпалы аурулардың таралу қаупі жоғары жерлерде: қоғамдық тамақтану кәсіпорындарында, ауыл шаруашылығы және мал шаруашылығы үй-жайларында, балалар, спорттық және медициналық мекемелерде профилактикалық микробқа қарсы қорғаныс құралдары ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Тірек сөздер: жасуша, микроағза, патогендік, дезинфекциялық, биоцидтік қасиет.
Абсаллимова, А.К. Күміс нанобөлшектерінің бактерицидтік әсері және тоқыма өндірісінде қолданылуы [Мәтін] / А.К. Абсаллимова, Н.Е. Ботабаев, А.К. Бектурсунова, М.Н. Еркебай // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №2(84). – Б.345-352. https://doi.org/10.55956/SCSK2485
https://doi.org/10.55956/GNMG7673
Аннотация. В статье приводятся сведения об обувной промышленности Китая. В ней содержатся сведения устойчивого развития производства обуви в Китае, а также установлены наиболее важные факторы развития китайской обувной промышленности. Также представлен прогноз направлений развития обувной отрасли Китая на ближайшие 5 лет.
Ключевые слова: обувная промышленность, факторы развития, производители обуви, обувные бренды, производственная мощность, устойчивое развитие.
Бобоев, Ф.А. Обувная промышленность Китая и основные факторы её развития [Текст] / Ф.А. Бобоев, Ш. Мирзаев, Д.Д. Зуфарова // Механика и технологии / Научный журнал. – 2024. – №2(84). – С.338-344. https://doi.org/10.55956/GNMG7673
https://doi.org/10.55956/GYME4749
Аңдатпа. Иіру өндірісінде тарау үрдісі таспаның сапасына және сонымен қатар алынатын иірімжіптің сапалық қасиеттеріне де үлкен әсер етеді. Бұл зерттеу жұмысы тарамды шығару жылдамдығын өзгерту арқылы иірімжіптің сапасын негіздеуге арналды. Тарамды шығарудың әртүрлі жылдамдығында алынған иірімжіптің сапалық қасиеттерінің өзгеруі Uster® жүйесіндегі зертханалық жабдықтарда сарапталды. Зерттеудің негізгі мақсаты төмен сызықтық тығыздықты иірімжіпті алу үшін қажетті тарамды шығарудың оңтайлы жылдамдығын анықтау. Номері Ne 40/1 (14,5 текс) иірімжіпті алу Zinser® сақиналы иіру машинасында жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде таралған өнімді шығару жылдамдығының иірімжіптің сапалық көрсеткіштеріне әсерін анықтау барысында шығару жылдамдығы 180 м/минтан 210 м/мин-қа артқан сайын иірімжіптің біртегіссіздігі 10,9% -дан 12,3%-ға аз мәнде артатыны, иірімжіпте ақаулардың саны (IPI) 129-дан 373-ке дейін үздіксіз көбейуі анықталды. Зерттеу барысында шығару барабаны жылдамдығының жоғарылауымен, иірім жіптің беріктігі 16,8 сN/tex-тен 16,0 сN/tex-ке төмендеді. Шығару жылдамдығы 180 м/мин мен 210 м/мин аралығында иірімжіптің түктілігі аз деңгейде 4,2%-дан 4,8%- ға жоғарылағаны байқалды. Таралған өнімді шығару жылдамдығының жоғарылауынан иірімжіптің ұзаруы 5,42%-дан 5,25%-ға төмендегені анықталды.
Тірек сөздер: тарақ таспасы, шығару жылдамдығы, иірімжіп, біртегіссіздік, ақаулар, беріктік, түктілік, ұзару.
Ешжанов, А.А. Тарау жылдамдығының иірім жіптің сапалық көрсеткіштеріне әсері [Мәтін] / А.А. Ешжанов, Г.К. Мурзабаева, С.Т. Тожимирзаев, Р.Т. Калдыбаев, Б. Абзалбекұлы, А.А. Батыркулова // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2024. – №2(84). – Б.327-337. https://doi.org/10.55956/GYME4749
https://doi.org/10.55956/LFUJ2602
Аннотация. В настоящем обзоре представлены влияние наночастиц металлов в процессе окрашивания текстильных волокон традиционными красителями на изменение цвета, устойчивость окраски и биоцидные потенциалы. Также приведены последние достижения в использовании наночастиц металлов в качестве новых классов красителей и антимикробных агентов, и их влияние на калориметрические и антибактериальные характеристики различных текстильных материалов. Предложены новые подходы к функционализации текстильных материалов методами зеленого синтеза НЧ различных металлов с помощью растительных экстрактов. Использование растительных экстрактов для изготовления металлических наночастиц является простым, удобным, недорогим, легко масштабируемым, менее энергоемким, экологически чистым, сводит к минимуму использование небезопасных материалов и максимально повышает эффективность процесса. Обработка НЧ-Ag усиливает цветопередачу материалов, а также улучшает устойчивость к свету и стирке, что предполагает, что эти методы могут преодолеть ограничения традиционных процессов окрашивания.
Ключевые слова: наночастицы металлов, наночастицы серебра, текстильный материал, калориметрическая характеристика, устойчивость окраски, антибактериальное свойство, фунгицидное свойство.
Ботабаев, Н.Е. Изменение калориметрических характеристик текстиля при антибактериальной обработке их наночастицами металлов [Текст] / Н.Е. Ботабаев, А.К. Бектурсунова, А.К. Абсаллимова, Р. Ердем, М.Қ. Өміртай // Механика и технологии / Научный журнал. – 2024. – №2(84). – С.313-326. https://doi.org/10.55956/LFUJ2602
https://doi.org/10.55956/CSPE3798
Аннотация. Обзор литературных данных показывает, что и по сей день среди исследователей нет единого мнения, объясняющего феномен двухванного способа хромового дубления. Меха двухванного дубления при трудно представляемо высоких прочностных свойствах по сравнению с мехом, дубленным однованным способом, обладают очень высокими упругопластическими свойства. Также нет и убедительных доводов по практическому отказу от этого способа. Доводы о громоздкости и большом расходе химических материалов, по крайней мере в сегодняшнем понятии об эффективности производства не вполне убедительны, т.к. описываемое качество и потребительские свойства меха данного вида дубления могут оправдать и большие затраты. Более веским аргументом отказа от способа дубления типа двухванного, является низкая термостойкость меха, которая делает его непригодным для использования, где для изготовления изделий из него применяются высокие температурные режимы. Поэтому данная работа изучает возможность повышения термической устойчивости мехового полуфабриката. В ходе эксперимента получен меховой полуфабрикат с заданной термостойкостью.
Ключевые слова: двухванное дубление, меховой полуфабрикат, термостойкость, овчина, бисульфит аммония, температура сваривания.
Рахметбай, Д.К. Разработка способа прямого дубления меховых овчин [Текст] / Д.К. Рахметбай, М.Ш. Джунисбеков, М.Ш. Шардарбек, Т.Ж. Кодиров // Механика и технологии / Научный журнал. – 2024. – №2(84). – С.308-312. https://doi.org/10.55956/CSPE3798
https://doi.org/10.55956/OMBS3603
Аннотация. В научном исследовании представлены результаты исследовательской работы по ИК-спектроскопии окрашенных тканей натуральными красителями и с добавлением протрав для улучшения физико-химических свойств обувного материала, а также описывается сравнительный анализ функциональных групп эстракта натуральных красителей из кожуры лука, зверобоя и пижмы для окрашивания текстильных материалов, обладающих способностью противостоять микроорганизмам. На современном этапе является актуальным получение и исследование природных красителей для текстильных материалов. В этой статье освещаются различные природные источники и возможности использования этих веществ в текстиле для придания антимикробных свойств, а также обсуждаются результаты ИК спектроскопического исследования окрашенных материалов различными видами красителей и модифицирующих добавок. Применение природных красителей позволит улучшить гигиенические свойства изделий и повысить экологичность отделочного процесса. В работе проведены ИК-спектроскопические исследования текстильных материалов с применением разработанных красителей. Для улучшения качества крашения и химических свойств в состав красителей добавлялись различные модифицирующие компоненты.
Ключевые слова: текстиль, природные красители, функциональные группы, ИК-спектроскопия.
Сабырханова, C.Ш. Сравнительный анализ структур текстильных материалов с применением различных видов модифицированых природных красителей [Текст] / C.Ш. Сабырханова, Б. Абзалбекұлы, Г.К. Елдияр // Механика и технологии / Научный журнал. – 2024. – №2(84). – С.299-307. https://doi.org/10.55956/OMBS360