Механика және технологиялар 2023-1
Автор: Р.Ж. Наметкулова1, А.К. Кадиримбетова2

1,2М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ., Қазақстан
Бет 153-160

https://doi.org/10.55956/AJZH3118

Аңдатпа. Берілген заң бойынша магниттелетін сығылмайтын сұйықтың жұқа қабатының біртекті емес магнит өрісіндегі қатты төсеніш бойымен ағысы туралы есептің аналитикалық шешімі қарастырылған. Қабаттың пішінінің уақыт бойынша өзгерісін сипаттайтын дербес туындылардағы дифференциалдық теңдеу алынған. Есептің жалпы қойылымы қарастырылған. Алдын ала берілген күшті ток өтетін вертикаль шексіз цилиндрлік өткізгіштің магнит өрісіндегі магниттелетін сұйықтың жұқа қабаты туралы есептің шешімі сипатталған.

Тірек сөздер: магниттелетін сұйық, магнит өрісі, қатты жазықтық бойымен ағыс, үзілістердің таралуы.

Наметкулова, Р.Ж. Сыртқы магнит өрісіндегі магниттелетін сұйықтың қозғалысы [Мәтін] / Р.Ж. Наметкулова, А.К. Кадиримбетова, // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2023. – №1(79). – Б.153-160. https://doi.org/10.55956/AJZH3118

(PDF)

Автор: А.М. Айтказина1, Ә.Ж. Махмут2

1,2М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ., Қазақстан
Бет 148-152

https://doi.org/10.55956/YRNN3245

Аңдатпа. Мақалада математикалық статистикадағы ассоциация және контингенция коэффициентінің қолданылуында сапалық белгілер арасындағы байланыстың тығыздық деңгейін бағалау қарастырылған. Ассоциация және контингенция коэффициенттері балама белгілермен берілген екі сапалық байланыс тығыздығын анықтау мақсатында, контингенция коэффициенті мен ассоциация коэффициенттерін салыстыру кестесі арқылы талданған. Қорытынды кезінде, ассоциация коэффициентінің контингенция коэффициентінің мәніне қарағанда үлкен болатындығы мысалдар арқылы дәлелденген.

Тірек сөздер: Ассоциация, коэффициент, контингенция, аргумент, статистика, кесте, ұяшық.

Айтказина, А.М. Математикалық статистикадағы ассоциация және контингенция коэффициентінің қолданылуы [Мәтін] / А.М. Айтказина, Ә.Ж. Махмут // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2023. – №1(79). – Б.148-152. https://doi.org/10.55956/YRNN3245

(PDF)

Автор: Г.Ю. Калдыбаева1, А.А. Турганбаева2

1,2Южно-Казахстанский университет им. М.Ауэзова, г.Шымкент, Казахстан
Страница 133-140

https://doi.org/10.55956/QOXM1642

Аннотация. Нанесение на пряжу покрытия, защищающего ее от воздействия комплексных разрушающих нагрузок, возникающих в процессе ткачества, называется шлихтованием. При этом сохраняются или повышаются разрывная нагрузка и эластичность пряжи. В настоящее время требования к процессу шлихтования резко повысились. На переработку основы в процессе ткачества оказывает влияние термин «приклей для лучшего ткачества» под которым понимают влияние концентрации определенной шлихты на основу. Влияние на переплетение ткани очевидно. Помимо структуры ткани важное значение имеет тип ткацкого станка. Для получения хороших результатов в многополотенном ткачестве пряжа должна быть хорошо ошлихтована не только с позиции нанесения необходимого защитного покрытия, но и каждая нить основы должна иметь одинаковое натяжение с минимальной вытяжкой при эффективном контроле процесса шлихтования. В данной статье рассмотрены основные факторы, влияющие на технологические свойства пряжи в ткачестве.

Ключевые слова: шлихта, приклей, адгезия, шлихтование, концентрация, вязкость шлихты.

Калдыбаева, Г.Ю. Исследование влияния параметров шлихтования на технологические свойства пряжи в ткачестве [Текст] / Г.Ю. Калдыбаева, А.А. Турганбаева // Механика и технологии / Научный журнал. – 2023. – №1(79). – С.133- 140. https://doi.org/10.55956/QOXM1642

(PDF)

Author: K.I. Badanov1, R.R. Badanova2, I.K. Badanov3, K.T. Makhanbetaliyeva4, G.O Tulendieva5, G.A. Kasymova6

1,2,4,5,6M.Kh.Dulaty Taraz Regional University, Taraz, Kazakhstan
3K. Satbaev Kazakh National Technical University, Almaty, Kazakhstan
Page 125-132

https://doi.org/10.55956/TNIX2948

Abstract. The article considers the improvement of methods for testing the color fastness of textile materials with the replacement of the visual method with an objective colorimetric evaluation method. A new method for testing the color fastness of textile materials is proposed.The analysis of domestic and foreign standards that establish the calculation and establishment of color fastness standards for cotton fabrics and their comparison with the norms of international and domestic standards was carried out. It is shown that the development of methods for instrumental determination of color fastness to friction, which is an alternative to the method of visual assessment of the color fastness of any textile material on a gray scale, is currently an urgent and promising scientific and technical task.A new method for testing the color fastness of textile materials is proposed. The overall color difference (ΔE) between the test sample of the color fastness test material and the original sample was measured. For both samples, the overall color difference was determined in the CIEL*a*b* system, the values of which are converted into equivalent points on a gray scale. The score in terms of the value of ΔE was calculated on a computer using the Ecsel environment and displaying the calculation results on the display screen.

Keywords: standard, color, stability, friction, general color difference.

Badanov K.I., Badanova R.R., Badanov I.K., Makhanbetaliyeva K.T., Tulendieva G.O., Kasymova G.A. Replacement of the visual method for assessing the stability of the coloring of fabrics with the instrumental // Mechanics and Technology / Scientific journal. – 2023. – No.1(79). – P.125-132. https://doi.org/10.55956/TNIX2948

(PDF)

Автор: Е.А. Кенжебаев1, Б. Абзалбекулы2, Г. Елдияр3

1,3М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті, Шымкент қ., Қазақстан
2М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Тараз қ., Қазақстан
Бет 117-124

https://doi.org/10.55956/YPUP6494

Аңдатпа. Мақалада беймата материалдарының беріктік және құрылымдық қасиеттері зерттелді. Зерттеу H25S әмбебап үзу машинасы арқылы халықаралық ИСО 9073.3-1989 стандарды бойынша жүргізілді. Зерттеу нәтижесінде бейматалардың беріктік және құрылымдық қасиеттері анықталып, Exsel бағдарламасы арқылы статистикалық талдау жасалды. Бейматаларды аяқ киім және құрылыс саласында жылытқыш материалдар ретінде қолданылу мүмкіндігі негізделді.

Тірек сөздер: текстиль, беймата материалдар, жүн қалдықтары, талшықтар.

Кенжебаев, Е.А. Беймата материалдарының беріктік және құрылымдық қасиеттерін зерттеу [Мәтін] / Е.А. Кенжебаев, Б. Абзалбекулы, Г. Елдияр // Механика және технологиялар / Ғылыми журнал. – 2023. – №1(79). – Б.117-124. https://doi.org/10.55956/YPUP6494

(PDF)

Автор: Р.А. Гуляев1, А.А. Султонов2, Р.Ф. Юнусов3, Д.Р. Рафиков4, К.Р. Гуляева5

1,2,3,4,5ООО “Paxta Ilmiy-Innovasiya Markazi” г. Ташкент, Узбекистан
Страница 93-116

https://doi.org/10.55956/JZWP2961

Аннотация. Целью данного исследования является разработка и внедрение системы дистанционного зондирования Земли (ДЗЗ) для формирования данных первичного учета на основе цифровизации аграрного сектора, автоматизации учетных процессов, сокращения влияния человеческого фактора, позволяющей вести оперативный мониторинг состояния посевных площадей, планирование агротехнических мероприятий, контроль техники, работающей на полях. В рамках работ по реализации проекта на базе ООО «Бухара Агрокластер» создан оперативный штаб системы ДЗЗ, состоящий из районных и территориальных операторов ДЗЗ, призванных обеспечить ведение оперативных планов и протоколирования факта выполнения сельскохозяйственных операций, подготовку аналитических материалов по мониторингу агротехнических мероприятий в разрезе области, районов, территорий, фермерских хозяйств и контуров, а также оперативной информации по выявленным недостаткам. На одного оператора ДЗЗ приходиться в среднем по 400-600 контуров. Лаборатория обеспечит отбор и идентификацию проб почвы, испытание проб в лабораторных условиях, введение электронной информации в систему. По результатам проведенных химических анализов почвы появится возможность формирования агрохимических карт, с индикацией уровней содержания в почве хлорид и сульфат ионов, кислотности почвы, содержания фосфора, магния, азота, органических веществ, калия и других макро-, мезо- и микро-элементов питания. Агрохимкарты в свою очередь позволят приступить к дифференцированному (точечному) внесению органических и минеральных удобрений, в зависимости от наличия питательных элементов в почве. Со временем лаборатория сможет обеспечивать потребности в агрохимических обследованиях не только в хозяйствах Бухарской области, но и в соседних регионах. Предложенный современный подход для организации сельхозпроизводства целенаправлен на сокращение потерь и расходов, повышение качества и конкурентоспособности сельскохозяйственной продукции и продукции из неё на национальном и международном рынках.

Ключевые слова: система дистанционного зондирования земли, цифровизация аграрного сектора, оперативный мониторинг, посевные площади.

Гуляев, Р.А. О разработке системы цифрового дистанционного мониторинга сельскохозяйственных угодий [Текст] / Р.А. Гуляев, А.А. Султонов, Р.Ф. Юнусов, Д.Р. Рафиков, К.Р. Гуляева // Механика и технологии / Научный журнал. – 2023. – №1(79). – С.93-116. https://doi.org/10.55956/JZWP2961

(PDF)